FUNDAMENTAL OF TEST INSTRUMENT-OPERATE ANALOGUE AND DIGITAL MULTIMETER

METER PELBAGAI ANALOG/DIGITAL

PENGENALAN

• Meter pelbagai boleh berfungsi sebagai meter volt, meter arus, atau meter ohm.
• Rajah di bawah memaparkan gambar dua buah meter pelbagai yang berbeza.
• Terdapat dua kategori meter pelbagai iaitu meter pelbagai analog dan meter pelbagai digital.
• Meter pelbagai analog menggunakan jarum penunjuk di atas skala meter manakala meter pelbagai digital pula memaparkan digit untuk menunjukkan nilai bacaan.

Meter pelbagai analog

Meter pelbagai digital

KEGUNAAN

Meter belbagai boleh digunakan untuk mengukur :-

• Rintangan
• Voltan arus terus (AT)
• Voltan arus ulang alik (AU)
• Arus terus

BAHAGIAN-BAHAGIAN METER PELBAGAI ANALOG 

FUNGSI BAHAGIAN

Skala 

Memaparkan julat bacaan ukuran yang ditunjuk oleh jarum penunjuk.

Penunjuk 

Menunjuk nilai bacaan ukuran

Pelaras sifar penunjuk

Untuk melaras jarum penunjuk pada kedudukan sifar

Pelaras sifar ohm

Untuk melaras jarum penunjuk pada kedudukan 0 ohm.

Julat

Memaparkan fungsi meter.

Memaparkan lingkungan nilai had pengukuran atau pendarab

Suis pemilih fungsi dan julat 

Untuk memilih fungsi meter yang diperlukan umpamanya meter volt arus terus (DCV), meter volt arus ulang alik (ACV), meter ampere (DCmA) dan meter ohm (Ω).

Untuk memilih tahap julat yang sesuai dengan kegunaan kerja yang dilakukan.

Tamatan positif

Punca sambungan kuar merah (positif).

Tamatan negatif

Punca sambungan kuar hitam (negatif).

BAHAGIAN-BAHAGIAN METER PELBAGAI DIGITAL

Bahagian-bahagian meter pelbagai digital

FUNGSI BAHAGIAN

Butang kuasa (POWER) 

Menghidup dan mematikan meter pelbagai.

Paparan berdigit

Memaparkan nilai bacaan digit

Butang pilihan AC/DC

Suis tekan untuk memilih fungsi meter samada beroperasi dalam keadaan mengukur arus terus (DC) atau arus ulang alik (AC).

Julat

Memaparkan fungsi meter.

Memaparkan lingkungan nilai had pengukuran atau pendarab v)

Suis pemilih fungsi dan julat 

Untuk memilih fungsi meter yang diperlukan umpamanya meter volt arus terus (DCV), meter volt arus ulang alik (ACV), meter ampere (DCmA) dan meter ohm (Ω).menguji diod, transistor dan sebagainya.

Untuk memilih tahap julat yang sesuai dengan kegunaan kerja yang dilakukan.

Butang nada pembuz

Suis tekan untuk memilih meter berada dalam mode senyap atau nada beep ketika berada pada julat menguji diod.

Butang P.Hold 

Suis tekan untuk memegunkan bacaan digit.

Soket pemuat

Punca sambungan ketika membuat pengujian pemuat.

Tamatan positif V-Ω-Hz 

Punca sambungan kuar merah ketika meter berfungsi untuk mengukur voltan, rintangan atau frekuensi.

Tamatan negatif 

Punca sambungan kuar hitam (negatif/ common) untuk semua operasi pengukuran.

Tamatan positif mA

Punca sambungan kuar merah (positif) ketika meter berfungsi mengukur arus yang rendah.

Tamatan 20A

Punca sambungan kuar merah (positif) ketika meter berfungsi mengukur arusyang tinggi sehingga had maksima 20 ampere.

Soket transistor

Punca sambungan ketika membuat pengujian transistor.

PENGENDALIAN METER PELBAGAI

Meter pelbagai mestilah dikendalikan mengikut langkah-langkah yang betul dan selamat. Kecuaian atau kegagalan mematuhi langkah-langkah yang telah ditetapkan akan mengakibatkan meter rosak, menghasilkan bacaan yang salah atau berlaku kemalangan.

Mengendali meter voltan arus terus (VDC) 

• Pastikan voltan yang hendak diukur samada voltan arus terus atau arus ulang alik. 
• Sambungkan kuar meter pada tamatan. Kuar merah pada tamatan positif (+)dan kuar hitam pada tamatan negatif meter (-/COM).
• Laraskan julat meter pada fungsi DCV. Pilih julat yang paling tinggi contohnya 1000 DCV.
• Tentukan punca voltan yang hendak diukur dan pastikan ianya selamat ketika kerja pengukuran dilakukan.
• Tentukan punca positif dan negatif yang hendak diukur.
• Sentuhkan hujung kuar merah pada punca positif dan hujung kuar hitam pada punca negatif. Pastikan ketika kerja pengukuran hujung kuar tidak bersentuhan dengan mana-mana pengalir atau punca.
• Baca bacaan jarum meter atau paparan digit.
• Sekiranya tiada perubahan kedudukan penunjuk skala meter atau paparan digit laras suis pemilih julat pada aras yang lebih rendah.
• Ulang langkah 8 sehingga penunjuk skala atau paparan digit menunjukkan bacaan yang tepat. Pemilihan julat yang paling hampir dengan nilai voltan yang diukur akan menghasilkan bacaan yang lebih tepat.

Skala meter volt analog

Panel hadapan meter pelbagai memilih fungsi meter dan julat.

• Rajah diatas menunjukkan meter pelbagai analog telah disetkan pada fungsi untuk mengukur voltan arus terus 4 volt.
• Suis pemilih mestilah dilaras pada fungsi DCV julat 10.
• Meter hanya boleh mengukur voltan arus terus dalam lingkungan 0 hingga 10 volt sahaja.
• Meter akan rosak sekiranya mengukur voltan yang melebihi 10 volt.
• Skala meter yang perlu dibaca ialah 0 hingga 10 DCV.A & ACV.
• Skala meter hendaklah dibaca seperti rajah dibawah.

Jarum penunjuk menunjukkan bacaan 4 Volt DC

 Pembahagian skala 0 hingga 10 

MEMBACA PAPARAN DIGIT METER OHM DIGITAL

Ohm digital Skrin paparan digit menunjukkan bacaan 1.93MΩ,rajah diatas adalah bacaan meter ohm digit

• Rajah diatas menunjukkan meter pelbagai digital telah disetkan pada fungsi untuk mengukur rintangan. Rintangan yang diukur dalam lingkungan mega ohm.
• Suis pemilih mestilah dilaras pada fungsi Ω dan julat 4M (4Mega). 
• Meter hanya boleh mengukur nilai rintangan sahaja dalam lingkungan 400kilo ohm hingga 4 Mega ohm sahaja. Meter akan memapar bacaan E sekiranya nilai rintangan yang diukur melebihi 4Mega ohm.

NOTA TAMBAHAN 
KAEDAH MEMBACA JULAT OHM
Julat Ohm

Skala julat Ohm

Kaedah menggunakan meter pelbagai julat Ohm

Kaedah mengambil bacaan skala Ohm

Contoh 1

Contoh 2

KAEDAH MEMBACA JULAT DC VOLT

Julat DC Volt

Skala julat Volt DC

Kaedah menggunakan multimeter julat Volt DC

Contoh 1
Julat 250 V

Contoh 2
Julat 50 V

Contoh 3
Julat 10 V

Contoh 4
Julat 1000V

Contoh 5
Julat 2.5 V

Contoh 6
Julat 0.25 V